“Em yêu chú bộ đội và công an”

Hiền Như (Vietviews) Nó cho thấy, nhu cầu và quyết tâm vào khối trường nêu trên là cực lớn. Nhưng điều này cũng bộc lộ nhiều vấn đề trong xã hội – và viễn cảnh kinh tế Việt Nam.

Thí sinh Nguyễn Như Quỳnh, người dù đạt 30,5 điểm nhưng vẫn không đủ điều kiện đỗ vào trường Học Viện An Ninh Nhân dân do bố vướng án tích đã tiếp tục khẳng định sẽ theo dõi trường hợp của mình có thi tuyển được vào khối ngành quân sự hay không, và nếu không có gì thay đổi thì sang năm sẽ thi vào trường Sĩ quan lục quân.

Sự thu hút thí sinh ở khối ngành “nhất y, nhì dược, ba bách khoa” đã lùi về dĩ vãng, thay vào đó là khối trường thuộc cơ quan lực lượng vũ trang như công an, quân đội. Nhiều trường hợp sau khi đạt chuẩn về điểm số, nhưng có tỳ vết lý lịch, các em sẽ tiếp tục gửi Tâm thư…

Thí sinh Nguyễn Như Quỳnh

Nó cho thấy, nhu cầu và quyết tâm vào khối trường nêu trên là cực lớn. Nhưng điều này cũng bộc lộ nhiều vấn đề trong xã hội – và viễn cảnh kinh tế Việt Nam.

Cụ thể, kinh tế của một quốc gia không thể dựa trên nhân lực của khối ngành thuộc lực lượng vũ trang, mà nó phải đến từ ngành khoa học cơ bản, trong đó trọng yếu là nghiên cứu về kỹ thuật và công nghệ. Giáo dục cơ bản và nghiên cứu cơ bản phải nằm trong tuyến đầu của sự thay đổi của một quốc gia. Isarel, một quốc gia nổi bật về mức độ khởi nghiệp và kiến tạo là quốc gia là nơi mà các chuyên gia giáo dục là những kỹ sư công nghệ. 

Tuy nhiên, tại Việt Nam, xu hướng đào tạo giáo dục đại học thường đi kèm với khả năng không sử dụng được nguồn lực. Tỷ lệ thi đại học hằng năm lên đến hơn nửa triệu người, nhưng thất nghiệp cũng không kém phần long trọng, khi con số lên đến hơn 200.000 người. Nghịch lý nhất là nhiều cử nhân, thạc sĩ sau khi có tấm bằng trong tay, được tuyên truyền là nền kinh tế khởi sắc và có dấu hiệu tăng trưởng cao trở lại, đã phải quay về học trung cấp nghề để tránh thất nghiệp. 

Trong khi đó, hiện nay, ngoài ngành sư phạm được miễn học phí thì ưu tiên này còn áp dụng với ngành đào tạo hệ quân đội của các trường thuộc khối quân đội; khối các trường công an. Và khi ra trường, thì các thí sinh được đào tạo sẽ được sử dụng ngay với mức lương bổng cao. Ví dụ: Điều 21, Luật CAND 2015 quy định, khi tốt nghiệp được phong cấp bậc hàm như sau: trung cấp phong trung sĩ; cao đẳng phong thượng sĩ; đại học phong thiếu úy. Nếu tốt nghiệp xuất sắc được phong cấp bậc hàm cao hơn một bậc (tức trung úy), hưởng mức lương là trên 7.000.000 đồng – cùng nhiều phụ cấp khác theo luật.

Như vậy, thí sinh thi đại học ngày một thực dụng trong hoàn cảnh thực tế khắc nghiệt. Thực tế này không khác gì tình trạng chạy vạy nhiều nơi để được vào “biên chế” nhà nước nhằm hưởng phúc lợi và ổn định kinh tế bản thân. Và khi “công an, quân đội” lên ngôi vì bổng lộc và tránh thất nghiệp, thì giáo dục Việt Nam đã không đạt được mục tiêu đào tạo của mình, xã hội Việt Nam cũng không tiến lên về phía trước với mô-tuýp kêu gọi thường thấy là “tuổi trẻ hãy sử dụng tài năng trẻ và sức tài năng của mình để cống hiến đất nước”.