Trung Quốc-Myanmar tiếp tục dự án đập lớn

Trịnh (Vietviews) Những nỗ lực của lãnh đạo Myanmar Aung San Suu Kyi trong tuần này nhằm thúc đẩy quan hệ với láng giềng phương Bắc (Trung Quốc) có thể xoay quanh việc liệu bà có thể giải quyết số phận một dự án đập do Trung Quốc tài trợ, tTheo startribune.

Suu Kyi vào thứ năm đã bắt đầu một chuyến thăm chính thức đến Trung Quốc, kéo dài năm ngày. Bà sẽ có cuộc họp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường. Đây là chuyến đi đầu tiên đến Trung Quốc kể từ khi đảng của bà giành đa số phiếu từ cuộc bầu cử năm ngoái.

Dù là người nhận được giải Nobel Hòa bình khi trải qua 15 năm quản thúc tại gia dưới chính quyền quân sự cũ của Myanmar, chính quyền dược hỗ trợ bởi Bắc Kinh.Nhưng các nhà phân tích nói Suu Kyi đã thể hiện chủ nghĩa thực dụng, ngay trong mối quan hệ Myanmar với Trung Quốc, đối tác thương mại hàng đầu của mình và một nhà đầu tư vốn lớn.

Trung Quốc-Myanmar tiếp tục dự án đập lớn 

Chìa khóa cho cả hai bên là dự án đập Myitsone trị giá 3,6 tỷ USD được tài trợ bởi những lợi ích năng lượng của Trung Quốc nhưng bị đình chỉ vào năm 2012 bởi cựu Tổng thống Myanmar, Thein Sein. 

Trung Quốc coi đập như một phần quan trọng của chiến lược quốc gia để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và đáp ứng các mục tiêu cắt giảm ô nhiễm quốc gia. Bắc Kinh theo đuổi một cuộc tấn công quyến rũ tại Myanmar để thúc đẩy xây dựng đập tại Myanmar.

Myanmar lo ngại đập Myitsone sẽ tạo ra lũ lụt trên sông Irrawaddy, gây nguy hiểm cho các vùng sinh thái nhạy cảm. Họ cũng đặt câu hỏi về sự sắp xếp trước của Trung Quốc để lấy đi 90% năng lượng sản sinh bởi đập, theo Ngân hàng Thế giới.

Đập là một trong những dự án bị đình trệ do các cuộc biểu tình của người dân Myanmar diễn ra sau những cải cách dân chủ, một phần phản ứng đối với sự thống trị kinh tế của Trung Quốc.

Chính phủ Suu Kyi vừa công bố một ủy ban để xem xét tất cả các dự án thủy điện dọc sông Irrawaddy. 

Zhao Gancheng, giám đốc Trung tâm châu Á-Thái Bình Dương tại Viện Nghiên cứu Quốc tế, cho biết đây có thể là một dấu hiệu cho thấy một sự thỏa hiệp.

"Xử lý vấn đề này tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và phát triển kinh tế giữa hai nước trong tương lai", Zhao nói. 

"Nếu không, các chướng ngại vật sẽ xuất hiện trong thu hút đầu tư từ Trung Quốc trong tương lai và đó không phải là những gì mà chính phủ Miến Điện mới và bà Aung San Suu Kyi muốn nhìn thấy."

Aaron Connelly, một nhà nghiên cứu về Đông Á tại Viện Chính sách Quốc tế Lowy tại Sydney, cho biết bà Suu Kyi có thể cung cấp một kế hoạch thay thế nhằm xoa dịu Trung Quốc và ít nhất một số phe đối lập ở Myanmar.

"Đó sẽ là câu hỏi ở phía Myanmar," Connelly cho biết. "Có cái gì đó có thể đáp ứng được sự mong đợi [hai quốc gia], nhưng không tạo ra một hồ với kích thước tương đương Singapore trên sông Irrawaddy?"

Suu Kyi vẫn còn là một biểu tượng của nhiều người dân Myanmar, và có thể cho cô ấy tìm kiếm một thỏa thuận cho phép tiếp tục triển khai hoạt động xây dựng đập trong những tình huống khác nhau, Connelly cho biết.

Cô cũng có khả năng tìm kiếm sự hợp tác nhiều hơn từ Trung Quốc như chính phủ của bà bắt đầu một hội nghị hòa bình vào cuối tháng Tám với đồng bào dân tộc thiểu số - đến từ khu vực nơi con đập được lên kế hoạch, và có thể buộc hai vấn đề với nhau, Connelly cho biết. 

Trung Quốc cũng đã tham gia cuộc đàm phán giữa chính phủ và phiến quân Kachin, những người chiến đấu trong nhiều thập kỷ trong khu vực gần biên giới Trung Quốc.

Bắc Kinh hỗ trợ tiến trình hòa bình vì "một Myanmar ổn định chính trị và thịnh vượng về kinh tế là lợi ích tốt nhất của Trung Quốc," Tân Hoa Xã cho biết trong một bài xã luận hôm thứ Tư.

"Quan hệ đối tác Trung Quốc-Myanmar quan trọng cho cả hai bên, nó được chào đón bởi bà Suu Kyi, một nhân vật chủ chốt trong chính phủ Myanmar và các nhà lãnh đạo của đảng cầm quyền, các yếu tố đóng vai trò lớn trong mối quan hệ bền vững Myanmar- Trung Quốc, "Tân Hoa Xã cho biết.

Trung Quốc xem Myanmar như là chiến lược quan trọng - là cửa ngõ vào Ấn Độ Dương và Vịnh Bengal, và tạo hành lang an toàn cho đường ống dẫn dầu và khí đốt chạy dọc biên giới Trung Quốc.